آلکالوز تنفسی یک اختلال در تعادل اسید و باز در بدن است که در آن pH خون افزایش می یابد. علت آلکالوز تنفسی افزایش سرعت تهویه ریه است. این وضعیت ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد، اما اغلب ناشی از برانگیختگی بیش از حد ذهنی است.
آلکالوز تنفسی چیست؟
عملکرد کلیه ها و ریه ها بر حفظ تعادل اسید و باز بدن تأثیر می گذارد. آلکالوز تنفسی یک اختلال در تعادل اسید و باز است که منجر به افزایش pH خون > 7.45 می شود که ناشی از کاهش غلظت دی اکسید کربن در خون و افزایش در میزان تهویه ریه می باشد.
علل ابتلا به بیماری آلکالوز تنفسی کدامند؟
آلکالوز تنفسی ناشی از هیپرونتیلاسیون (کاهش یافتن غلظت دی‌اکسید کربن محلول در خون) است، یعنی وضعیتی که در آن بیمار نسبت به تنفس فیزیولوژیکی بسیار عمیق و سریع نفس می کشد. اگر حالت هیپرونتیلاسیون برای مدت طولانی‌تری ادامه یابد، ممکن است منجر به عواقب دائمی و در موارد شدید حتی مرگ شود.
علت های شایع بروز آلکالوز تنفسی:
- هایپرونتیلاسیون: این عارض باعث نفس کسیدن به صورت عمیق و سریع می شود که در نتیجه مقدار بسیاری از کربن دی اکسید از بدن خارج می شود و این عارضه رخ می دهد.
- بیماری های ریوی: برخی از بیماری های تنفسی مانند آسم و یا آمفیزم ریوی کربن دی اکسید موجود در بدن را احتباس کرده و باعث بروز آلکالوز تنفسی نیز می شوند.
- برخی از داروها: مصرف داروها، به ویژه سالیسیلات ها، و همچنین تئوفیلین، متیل گزانتین، آمینوفیلین یا پروژسترون نیز باعث این بیماری می شود.
برخی دیگر از علل هایی که به ندرت باعث بروز این بیماری می شوند:
- شوک سپتیک ناشی از عفونت با باکتری
- تغییرات در سیستم عصبی مرکزی
- بیماری های عروق مغزی
- اختلالات روانی
- وارد کردن آلرژن ها و سموم به بدن
- بارداری
- افزایش تنفس به دلیل هیپوکسی
علائم و نشانه های آلکالوز تنفسی
علائم آلکالوز می توانند متفاوت باشند و به شدت بیماری بستگی دارند.
در مواردی به هیچ عنوان آلکالوز علائمی از خود نشان نداده و در آزمایشات نمایان می شود.
تعدادی از عللائم شایع آلکالوز عبارتند از:
- گیجی
- سرگیجه
- تنفس عمیق و سریع
- خستگی
- بی حسی و گزگز پا ها و دست ها
- تشنج
- گرفتگی عضلات
- تپش قلب
- ضعف عضلانی
- اضطراب
- حالت تهوع
- استفراغ
- احساس ناتوانی در ورود هوا به ریه ها
- تعریق بیش از حد
- خشکی دهان
- خواب رفتن اندام ها و صورت
- درد قفسه سینه
در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق به همراه تنفس سریع و عمیق، سریعا با آمبولانس تماس گرفته و به پزشک مراجعه نمایید. در مورد آلکالوز شدید، اکسیژن رسانی مغز مختل می شود که منجر به اختلال در هوشیاری، تحریک پذیری و مشکلات تمرکز می شود.
علائم آلکالوز تنفسی
چه نوع تشخیص و آزمایشات آلکالوز تنفسی نیاز است؟
برای تشخیصاین بیماری، آزمایش خون برای تعیین میزان موارد زیر انجام می شود:
- سطح ph خون
- غلظت دی اکسید کربن
این پارامترها در طول آزمایش خون ارزیابی می شوند. تصویر بالینی و تاریخچه پزشکی نیز مهم است.
راه های درمان آلکالوز تنفسی کدامند؟
- اگر علت بروز این بیماری، هایپرونتیلاسیون (تنفس عمیق و سریع) سعی کنید تنفس خود را به حالت معمول در آورید برای این روند می توانید از تمرینات تنفسی کمک دریافت نمایید.
- یکی دیگر از روش های دران استفاده از از کیسه کاغذی و تنفس در آن می باشد که می تواند به افزایش سطح دی اکسید کربن در خون کمک کند، شایان ذکر است که این روش باید توسط پزشک تجویز شود.
- درمان استرس و اضطراب شدید با روش های مختلفی مانند روان درمانی و دارو درمانی و تکنیک های آرامش بخش نیز مهم است.
- از مهم ترین موارد درمان بیماری های ریوی است که می تواند بسیار تاثیر گذار باشد.
- در بسیاری از مواقع پزشک برای درمان آلکالوز داروهای اسیدی را پیشنهاد می دهد.
راه های درمان آلکالوز تنفسی
آلکالوز تنفسی باعث ایجاد چه عوارضی می شود؟
مشکلات و عوارض این بیماری نسبت به مدت و شدت آن متغیر است و در بعضی مواقع نیز بدون هیچ عوارضی رفع می شود.
برخی از عوارض عبارتند از:
- اختلالات بینایی
- افت فشار خون
- نا منظم شدن ضربان قلب
- آسیب به مغز
- مشکلات روانی
- اختلالات خواب
- گرفتگی عضلات
- سردرد و سرگیجه
در موارد شدید این بیماری مرگ نیز ممکن است رخ دهد.
چگونه می توان از بروز عوارض بیماری جلوگیری کرد؟
- جلوگیری از اضطراب و استرس
- مراجعه فوری به پزشک در صورت مشاهده علائم
- منع مصرف نیکوتین و کافئین
- درمان بیماری های زمینه ای به خصوص بیماری های ریوی
آلکالوز تنفسی جبران شده چیست؟
به این معنا است که پس از تجربه کاهش سطح اسیدیته خون ناشی از تنفس بیش از حد دی اکسید کربن، خون به سطح طبیعی خود بازگشته است.
اسیدوز و آلکالوز تنفسی
اگر اسیدوز یا آلکالوز مربوط به ریه‌ها باشد، این وضعیت را (اسیدوز تنفسی) یا (آلکالوز تنفسی) می‌نامند. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که تنفس عمیق می‌شود و تعداد تبادلات گازی در آلوئول‌ها کاهش می‌یابد. (در مواردی که این امکان را دارد که از تبادل گاز بین آلوئول‌ها و خون جلوگیری شود)
هایپرونتیلاسیون چیست؟
این عارضه یک وضعیت در بدن است که تنفس به طور ناگهانی بسیار سریع و عمیق می‌شود. این ممکن است به همراه یک حمله اضطرابی بوده یا نشانگر بیماری‌های ریوی یا قلبی باشد.
در اینستاگرام تندیس آنلاین ما را دنبال نمایید.