آمفیزم یک بیماری ریوی است. که در آن خاصیت ارتجاعی ریه ها کاهش می یابد و باعث هوادهی بیش از حد ریه ها می شود. آمفیزم ریوی در درجه اول افراد سیگاری را تحت تاثیر قرار می دهد. تغییراتی که در بافت ریه ایجاد می کند، تبادل گاز را مختل می سازد.
آمفیزم ریوی چیست؟
آمفیزم یکی از بیماری های مزمن ریوی است. که مشخصه آن بزرگ شدن غیرعادی فضاهای هوایی واقع در محیط پیرامونی برونشیول های انتهایی و تخریب دیواره های این ساختارها است. در نتیجه، افزایش هوادهی ریه ها و کاهش همزمان تعداد آلوئول های ریوی وجود دارد.
تغییرات ناشی از آمفیزم باعث اختلال در تبادل گاز می شود که در موارد شدید ممکن است منجر به نارسایی تنفسی شود.
علائم آمفیزم ریه چیست؟
آمفیزم ریوی برای مدت طولانی ایجاد می شود و در ابتدا بدون علامت است. با پیشرفت بیماری، علائم زیر ظاهر می شوند:
- سرفه
- تنگی نفس
- تنگی نفس
- احساس کمبود هوا
- سیانوز (پوست به دلیل اکسیژن رسانی ضعیف بافت کبود می شود)
در آمفیزم ریوی، بیماران معمولاً با علائمی مانند تنگی نفس مکرر مواجه میشوند، که ممکن است پس از ورزش ظاهر شود. با پیشرفت بیماری، علائم مختلفی مانند سرفه بیدلیل، کاهش وزن و ضعف عضلانی نیز ظاهر میشوند.
تنگی نفس ممکن است حتی زمانی که بیمار استراحت میکند، آغاز شود و ممکن است با سرفه همراه با ترشحات کمرنگ همراه باشد. بعضی بیماران با آمفیزم سعی میکنند هوای اضافی را از ریههای خود حذف کنند، این اقدام ممکن است باعث سرفه شود که شبیه به صدای سوت زدن است. برای این بیماران، عبور هوا از ریهها نیازمند تلاش زیادی است و به همین دلیل، چهره آنها ممکن است قرمز یا صورتی شود.
آمفیزم میتواند باعث کاهش اندازه و کشسانی ریه شود و برخلاف فیبروز که به کشسانی ریه افزوده میشود، تأثیری معکوس دارد. شدت تغییرات آمفیزماتوز به وضوح با نارسایی تنفسی مرتبط است. با پیشرفت بیماری، بیمار ممکن است تلاش کند تا از طریق لبهای فشرده نفس بکشد، تنفس طولانیتر شود و قفسه سینه به شکل بشکهای درآید.
آمفیزم باعث “تخریب” برونشیولها میشود و باعث میشود که آنها هنگام انقباض، ترک خورده و هوا را فرو بریزند. این ممکن است باعث پدیده “تله هوا” شود که در آن بیمار بیش از حدی که میتواند از ریهها نفس بکشد، هوا را استنشاق میکند و موجب بزرگ شدن شکم میشود.
علل ایجاد آمفیزم چیست؟
آمفیزم در نتیجه آسیب به بافت ریه است. افراد سیگاری به ویژه در برابر رشد آن مستعد هستند. به گفته متخصصان تشکیل آمفیزم با کمبود مادرزادی آلفا ۱ آنتی تریپسین، پروتئینی که از بافت همبند در برابر تخریب محافظت می کند، تسهیل می شود. این نقص مسئول ۱ تا ۲ درصد موارد آمفیزم است.
سایر عوامل خطر احتمالی برای ایجاد این بیماری عبارتند از:
- سیگار کشیدن یا مصرف قلیان
- عفونت های ریه
- آلرژی
- وزن کم هنگام تولد
- آلودگی هوا
آمفیزم ریوی اغلب با برونشیت مزمن همراه است. هر دوی این بیماری ها تصویر بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) را تشکیل می دهند. آمفیزم ریوی مردان را بیشتر از زنان مبتلا می کند. بیشتر موارد این بیماری در افراد مسن نیز مشاهده می شود.
عوارض آمفیزم چیست؟
- اسپاسم برونش، آسم برونش، برونشیت حاد و مزمن
- سرفه
- مشکل در بازدم، فشار بالا در مجاری هوایی
- عناصری که خاصیت ارتجاعی دیواره آلوئول را تضعیف می کنند یا پارتیشن های بین آلوئولی را از بین می برند (مانند سیلیکوزیس، پنوموکونیوز)
آمفیزم ریوی در کودکان و نوزادان
این در نوزادان و کودکان نادر است. با این حال، احتمال آمفیزم مادرزادی وجود دارد. نقصی است که در آن بخشی از ریه در اثر باریک شدن برونش در اثر فشار خارجی یا فروپاشی غضروف متسع می شود. در نوزادان، ممکن است منجر به نارسایی شدید تنفسی و خسخس سینه شود و در کودکان بزرگتر، سرفههای مزمن و عفونتهای مکرر بیشتر رخ میدهد. درمان معمولاً نیازمند برداشتن ناحیه آسیب دیده با جراحی است.
شما می توانید جهت اجاره اکسیژن ساز و دیگر تجهیزات کمک تنفسی با ما در ارتباط باشید. در اینستاگرام هم ما را دنبال کنید.
تشخیص آمفیزم ریه
مراحل زیر برای تشخیص آمفیزم ریه استفاده می شود:
- اشعه ایکس قفسه سینه، اگر بیمار مبتلا به آمفیزم باشد، تصویر عناصر سبکتر در میدانهای ریه، صاف شدن عجیب دیافراگم و گاهی اوقات تاولهای آمفیزماتوز را نشان میدهد. گاهی اوقات حتی خود بیمار متوجه ناهنجاری هایی می شود برای مثال سینه او ممکن است شبیه بشکه باشد.
- توموگرافی کامپیوتری قفسه سینه
- گازومتری، که به شما امکان می دهد اختلالات تعادل اسید را شناسایی و کنترل کنید.
- اسپیرومتری که حجم ریه، ظرفیت و جریان هوا را اندازه گیری می کند.
درمان آمفیزم ریه چیست؟
به صورت قطعی درمان برای آمفیزم وجود ندارد، فقط میتوانیم تا حدودی علائم و عوارض آن را با سبک زندگی مناسب و ورزشهای تنفسی روزانه به منظور افزایش تحرک و کشسانی بافت ریه کاهش دهیم. درمان شامل از بین بردن عوامل ایجاد کننده بیماری است. با اجاره ذستگاه اکسیژن ساز شما تقاضا برای دریافت اکسیژن به میزان کافی را تنظیم کنید تا بتوانید در نتیجه تبادل گاز در ریه های آمفیزماتوز تامین کنید.
نکته کلیدی ترک سیگار است. درمان دارویی شامل استفاده از داروهای گشادکننده برونش و داروهای ضد التهابی است، کورتیکواستروئیدهای استنشاقی و آنتی بیوتیک ها ممکن است (در صورت عفونت های باکتریایی مانند برونشیت حاد یا ذات الریه) تجویز شود.
بیماران مبتلا به آمفیزم باید هر ساله علیه آنفولانزا واکسینه شوند تا در صورت بروز یک بیماری احتمالی از عوارض جلوگیری شود. هر گونه عفونت تنفسی باید فوراً درمان شود. گاهی اوقات پزشکان داروهای گشادکننده برونش و داروهای مبتنی بر کورتیزول را تجویز می کنند. در موارد شدید، اکسیژن درمانی و درمان جراحی انجام می شود که شامل کاهش حجم ریه ها یا پیوند آن ها می شود. در مورد بیمارانی که آمفیزم آن ها مبنای ژنتیکی دارد، درمان جایگزینی که شامل تجویز دوره ای آلفا۱ آنتی تریپسین است امکان پذیر است.
صدای ریه در آمفیزم ریوی
کاهش صدای آلوئولی ممکن است نتیجه اختلال در ورود هوا به قسمتهای محیطی ریهها (در آمفیزم)، ضعیف شدن انتقال صدا به دلیل وجود مایع یا هوا در حفره پلور، وجود توال های آمفیزماتوز بزرگ یا تغییر شکل قفسه سینه است.
آمفیزم ریه خطرناک است؟
آمفیزم ریه یک بیماری خطرناک است که در صورت عدم درمان منجر به پیشرفت سریع بیماری، نارسایی تنفسی و قلبی میشود. درمان دارویی ضروری است و در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، ممکن است عواقب جبران ناپذیری داشته باشد، حتی به مرگ بیمار منجر شود. آمفیزم باعث افزایش هوادهی ریهها و کاهش تعداد آلوئولها میشود که در نهایت به نارسایی تنفسی منتهی میشود.
درمان آمفیزم زیر جلدی
در موارد آمفیزم زیر جلدی هوا به صورت غیر طبیعی در فضای زیر جلدی قفسه سینه تجمع یافته و برای درمان آن نیاز است هوا را از زیر پوست با روش های جراحی، دارویی و…تخلیه کنند.
آلوئول چیست؟
آلوئول های ریوی (alveoli pulmonis) ساختار تشریحی ریه انسان که به شکل یک حفره توخالی است که دیواره آن توسط یک اپیتلیوم سنگفرشی تک لایه نازک (که عمدتاً از پنوموسیت های نوع I و II ساخته شده است) تشکیل شده است. قسمت بیرونی فولیکول ها توسط مویرگ ها پوشیده شده است.
سوالات متداول
آیا آمفیزم همان سرطان است؟
آمفیزم سرطان نیست. با این حال، عواملی که باعث آمفیزم می شوند نیز اغلب خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش می دهند.
آمفیزم کشنده است؟
این می تواند منجر به نارسایی تنفسی و مرگ شود. با این حال، پیروی از توصیه های پزشکی می تواند پیشرفت بیماری را کاهش دهد.
آیا آمفیزم با درد همراه است؟
آمفیزم دردناک نیست. علائم شایع آن، تنگی نفس و سرفه است.