هموپتیزی یک اصطلاح پزشکی است، برای وضعیتی که در آن خون به همراه سرفه از ریه‌ها یا لوله‌های برونش تخلیه می‌شود، استفاده می‌شود. این ممکن است نشانه‌ای از بیماری خفیف یا جدی باشد. با اینکه هموپتیزی به طور کلی تهدیدی برای سلامتی نیست، اما در صورت وقوع سرفه با خون، توصیه می‌شود که به یک متخصص مراجعه کنید.
خلط خونی (هموپتیزی) چیست؟
هموپتیزی، که به عنوان سرفه خونی نیز شناخته می‌شود، به خونی اشاره دارد که از ریه‌ها یا لوله‌های برونش به دلیل لخته شدن خون در ریه‌ها یا خونریزی برونش، خارج می‌شود. لازم به ذکر است که هر خلط خونی یا خون ممکن است هموپتیزی نباشد. به عنوان مثال، خونریزی داخل بینی و تحریک در ناحیه گلو نیز ممکن است باعث خونریزی از دهان شود. برای تشخیص وضعیت، مهم‌ترین نکته تعیین منشأ خونریزی است، یعنی اینکه آیا خونریزی از ریه‌ها منشأ می‌گیرد یا خیر.
هموپتیزی که به دلیل خونریزی راه‌هوایی رخ می‌دهد، شامل سرفه نمی‌شود. این وضعیت به دلیل بیماری‌های عفونی مانند سرطان ریه، سل، برونشیت و ذات الریه رخ می‌دهد. در صورتی که خون از ریه‌ها یا لوله‌های برونش می‌آید، به عنوان هموپتیزی شناخته می‌شود.
انواع خلط خونی (هموپتیزی) چیست؟
انواع هموپتیزی بر اساس میزان خونی که در ۲۴ ساعت دفع می‌شود، به شرح زیر تقسیم می‌شوند:
- هموپتیزی شدید یا تهدید کننده زندگی: هموپتیزی شدید زمانی رخ می‌دهد که ۱۰۰ میلی‌لیتر خون و بیشتر از ۶۰۰ میلی‌لیتر خون دفع شود.
- هموپتیزی غیرتهدیدکننده یا غیر توده‌ای: این نوع هموپتیزی به عنوان هموپتیزی متوسط یا تحت جرم نیز شناخته می‌شود و زمانی رخ می‌دهد که میزان خون دفع شده بین ۲۰ تا ۲۰۰ میلی‌لیتر باشد.
- هموپتیزی ناکافی یا خفیف: در این وضعیت، مقدار کمتر از ۲۰ میلی‌لیتر خلط خونی به اندازه‌ی یک قاشق غذاخوری مشاهده می‌شود.
چه چیزی باعث خلط خونی (هموپتیزی) می شود؟
خلط خونی به عنوان نشانه ای از مشکلاتی که بر ریه ها تأثیر می گذارند، عفونت هایی مانند برونشیت یا ذات الریه، برونشکتازی، خونریزی ریوی یا برونش رخ می دهد.
علل های خلط خونی عبارتند از:
- برونشیت حاد یا مزمن
- سرطان ریه
- التهاب ریه
- لخته شدن در ریه
- ذات الریه
- سل (TB)
- بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)
- مجاری هوایی آسیب دیده (برونشیکتازی) به دلیل فیبروز کیستیک
- استفاده مواد مخدر
- نارسایی احتقانی قلب
- اجسام خارجی در مجاری تنفسی
- آبسه ریه
- بیماری های التهابی یا خود ایمنی
- تومورهای غیر سرطانی ریه
- عفونت انگلی
- آمبولی ریه
- استفاده از داروهای رقیق کننده خون
- اندومتریوز
- سندرم هیوز-استوین
- تلانژکتازی هموراژیک ارثی
در برخی موارد، علت خونی بزاق ممکن است پیدا نشود، اما ممکن است به طور متوسط ظرف ۶ ماه برطرف شود.
سرفه خونی
علائم هموپتیزی چیست؟
بارزترین علامت هموپتیزی، علاوه بر خلط خونی، در موارد زیر نیز دیده می شود:
- بلغم لخته یا مایع
- خون قرمز، صورتی یا روشن
- درد ناگهانی قفسه سینه
- تنگی نفس
- عرق شبانه
- تب شدید
- کاهش وزن
- سوختن
هموپتیزی (خلط خونی) چگونه تشخیص داده می شود؟
هموپتیزی (خلط خونی) معمولاً توسط پزشک متخصص تشخیص داده می‌شود، و بسته به میزان و شدت خونریزی، از روش‌های تشخیصی مختلفی استفاده می‌شود. پزشک ممکن است با بررسی میزان خونی که در خلط حاصل از سرفه مشاهده می‌شود، علائم مرتبط و تعداد دفعات سرفه، روش‌های تشخیصی مناسب را به شما پیشنهاد دهد.
به عنوان مثال، برای تشخیص هموپتیزی ممکن است از روش‌های زیر استفاده شود:
- اشعه ایکس قفسه سینه
- توموگرافی کامپیوتری (CT scan)
- برونکوسکوپی (مشاهده مستقیم داخل ریه و راه‌های هوایی با استفاده از یک دستگاه برونکوسکوپ)
- شمارش کامل خون (هموگرام)
- آزمایش ادرار
- تست‌های لخته‌شدن (برای بررسی وجود هرگونه مشکلات در لخته‌شدن خون)
- بررسی باکتری‌ها در بزاق و آزمایش‌های دیگر مرتبط با عفونت‌ها
این روش‌ها به پزشک کمک می‌کنند تا علت و میزان خونریزی را تشخیص داده و در نتیجه به درمان مناسب دست پیدا کند.
در صورت هموپتیزی شدید یا تهدید کننده زندگی، پزشک متخصص ممکن است شما را به بخش مراقبت های ویژه ببرد و درمان های زیر را اعمال کند:
- لوله گذاری (لوله ای که در راه های هوایی شما قرار می گیرد)
- اکسیژن تراپی
- وضعیت صحیح بدن به دلیل خونریزی احتمالی ریه
هنگامی که منبع خونریزی پیدا شد، پزشک متخصص ممکن است از روش های زیر نیز استفاده کند:
- داروهایی که برای باریک کردن رگ‌های خونی استفاده می‌شوند، مانند اپی نفرین یا وازوپرسین
- داروهای لخته کننده خون مانند ترانگزامیک اسید
- بادکنک های کوچک برای اعمال فشار به ناحیه
- لیزر درمانی
- انعقاد پلاسما آرگون (APC)
- سرما درمانی
- آمبولیزاسیون (درمان انسداد)
اکسیژن درمانی با دستگاه اکسیژن ساز
آیا سرفه کردن خون از دهان خطرناک است؟
سرفه خونی یا خلط خونی را می توان خطرناک دانست. این وضعیت می تواند به عنوان نشانه ای از بیماری های ریوی یا بیماری دیگری دیده شود.
چگونه خونریزی از دهان را درمان کنیم؟
اگر خلط یا بزاق خونی مشاهده شد، ابتدا باید علت اصلی آن بررسی شود. پس از انجام بررسی و تشخیص بیماری، درمان با توجه به شرایط اعمال می شود.
کدام بخش با خلط خونی (هموپتیزی) سروکار دارد؟
علائم هموپتیزی را ببینید، در صورت بروز، باید با جراح قفسه سینه یا متخصص بیماری های قفسه سینه مشورت کنید.
در اینستاگرام ما را دنبال نمایید.