طبق آمار، از ۳.۴ تا ۲۲ درصد بزرگسالان از یک نوع مزمن بیماری برونشیت رنج می برند. استنشاق ترکیبات شیمیایی مضر، سیگار کشیدن و سایر عوامل می تواند منجر به آن شود. دو نوع حاد و مزمن وجود دارد که معمولا برونشیت حاد منشا ویروسی دارد. و می تواند توسط هموفیلوس آنفولانزا، استرپتوکوک و سایر عوامل بیماری زا ایجاد شود. درمان برونشیت با توجه به نوع آن توسط پزشک آغاز می شود. در نوع مزمن ممکن است از وسایل کمک تنفسی و درمانی استفاده شود.
برونشیت چیست؟ و درمان برونشیت کدام است؟
برونشیت یک بیماری التهابی است. تورم و مقدار زیادی مخاط در مجاری تنفسی در پس زمینه التهاب، ورود هوا به ریه ها را دشوار می کند. برخلاف ذات الریه، روند پاتولوژیک در برونش ها موضعی است و بر آلوئول ها تأثیر نمی گذارد. علامت اصلی این بیماری سرفه با خلط یا بدون خلط است.
فرآیند بیماری برونشیت چگونه است؟
فرآیند التهابی در برونشیت می تواند تنها غشای مخاطی برونش ها را تحت تأثیر قرار دهد یا کل ضخامت دیواره آنها را تحت تأثیر قرار دهد. در برخی موارد، بیماری در درجه اول به عنوان یک فرآیند مستقل ایجاد می شود، گاهی اوقات نتیجه سایر بیماری های تنفسی می شود و ماهیت ثانویه دارد. کودکان به دلیل عفونت های ویروسی حاد تنفسی مکرر و ویژگی های ساختاری ریه، به ویژه در سنین اولیه و پیش دبستانی، بیشتر مستعد ابتلا به برونشیت هستند. با این حال، در میان کودکان و نوجوانان، نیز گسترده است.
تشخیص برونشیت
- تشخیص توسط معاینات پزشک
- آزمایش خون
- ایمونوگرام ها
- رادیوگرافی از ریه ها
- اسپیروگرافی
- پیک فلومتری
- برونکوسکوپی
- برونشوگرافی
- تست خلط
- نوار قلب، سونوگرافی قلب.
تشخیص انواع برونشیت
علل برونشیت
بروز برونشیت حاد در دوره های پاییز، زمستان و بهار افزایش می یابد. علل اصلی آن عوامل عفونی، گاهی عوامل فیزیکی هوای استنشاقی (بیش از حد خشک و گرم در طول دوره گرما و سردی بیرون)، محرک های شیمیایی (ترکیبات گوگردی، بخارهای اسیدی، آلودگی هوا) و عملکرد آلرژن ها هستند.
عوامل مهم در بروز بیماری برونشیت
- سیگار کشیدن و مصرف تنباکو
- شرایط کار (خطرات شغلی، گرد و غبار، هوای گرم یا سرد، کار با الیاف و …)
- زیاده روی در مصرف الکل
- اشکال در تنفس با بینی
- سارس مکرر
- ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن
- چاقی و غیره
انواع برونشیت
در بزرگسالان،دو نوع برونشیت حاد و مزمن تشخیص داده می شود. با توجه به درجه اختلالات عملکردی، برونشیت به دو دسته انسدادی (با اختلال در هدایت هوای برونش ها) و غیرانسدادی (هنگامی که هوا آزادانه وارد ریه ها) تقسیم می شود.
برونشیت حاد
بیشتر موارد برونشیت حاد توسط ویروس های تنفسی ایجاد می شود. این بیماری ۱-۳ هفته طول می کشد، اما در برخی از بیماران به دلیل ویژگی های عامل ایجاد کننده ممکن است ۴-۶ هفته طول بکشد.
با درمان مناسب و به موقع، این بیماری با موفقیت درمان خواهد شد. با این حال، کار برونش ها در عرض ۳-۴ هفته عادی می شود. برونشیت عود کننده دائماً باعث ایجاد یک روند مزمن می شود.
تشخیص برونشیت حاد را می توان در بیماران مبتلا به سرفه برونشیت حاد ممکن است با سندرم انسداد برونش همراه باشد و یک دوره طولانی، موج دار و عود کننده داشته باشد. گفته می شود که یک دوره عودکننده بیماری زمانی رخ می دهد که حداقل ۳ دوره برونشیت در یک سال رخ دهد.
انواع برونشیت
برای درمان برونشیت حاد
- داروهای ضد ویروسی
- اگر عفونت باکتریایی به عفونت ویروسی ملحق شده باشد، آنتی بیوتیک.
- اکسپکتورانت ها و موکولیتیک ها برای خلط.
- ضد تب.
تجویز می کنند.
معمولاً متخصصان ماساژ ارتعاشی قفسه سینه، استنشاق و تمرینات تنفسی را توصیه می کنند. این اقدامات به دفع بهتر خلط کمک می کند. بنا به صلاحدید پزشک ممکن است برای بیمار فیزیوتراپی تجویز شود. اگر سرفه خشک ، ممکن است از داروهای ضد سرفه استفاده شود.
با توجه به ماهیت التهاب، برونشیت حاد به ۵ تقسیم می شود:
- کاتارال
- التهاب سطحی
- ادماتوز
- تورم در مخاط برونش
- چرکی
برونشیت مزمن
به سرفه ای گفته می شود که حداقل ۳ ماه در سال در یک دوره ۲ ساله طول بکشد.
برونشیت مزمن بر اساس نوع فرآیند التهابی طبقه بندی می شود:
- کاتارال
- مخاط به طور سطحی تغییر می کند، سرفه با ترشح خفیف.
- چرکی
- خلط چرکی
- کاتارال چرکی
- هموراژیک خلط مخلوط با خون
- فیبرینی با لایه های متراکم و رشته های فیبرین
نحوه درمان برونشیت
در روزهای اول بیماری استراحت در رختخواب، نوشیدن مایعات فراوان و استفاده از رژیم غذایی لبنی وگیاهی توصیه می شود. اگر بیمار سیگار می کشد، حداقل در دوره درمان باید این عادت را ترک کند.
در اتاقی که بیمار در آن قرار دارد، حفظ رطوبت مناسب ضروری است، زیرا هوای خشک سرفه را افزایش می دهد.
با یک دوره طولانی، این بیماری می تواند عوارض جدی ایجاد کند: ذات الریه، پیش نیازهای تشکیل افزایش واکنش برونش و آسم برونش، اشکال مزمن برونشیت و بیماری انسدادی مزمن ریه
نوع درمان بیماری برونشیت مزمن
درمان فرم مزمن بیماری طولانی تر از نوع حاد است.
با تشدید آسیب شناسی و خلط چرکی، آنتی بیوتیک ها تجویز می شود. قبل از این، تجزیه و تحلیلی با هدف تعیین حساسیت فلور باکتریایی به آنها انجام می شود. اکسپکتورانت ها و موکولیتیک ها نیز توصیه می شود.
اگر بیماری ناشی از آلرژی باشد، آنتی هیستامین ها تجویز می شوند.
در برونشیت مزمن، تمرینات تنفسی، فیزیوتراپی انجام می شود. پزشک ممکن است داروهای استنشاقی تجویز کند.
برای افزایش دفاع بدن، مکمل های ویتامین و مواد معدنی و همچنین داروهایی که سیستم ایمنی را تحریک می کنند نشان داده شده است. پیاده روی برای بیمار مفید است.
درمان برونشیت
ممنوعیت ها در دوره بیماری برونشیت:
- وقتی بیمار تب دارد، رفتن به حمام، سونا و پیاده روی ممنوع است.
- با تشدید بیماری یا شکل حاد آن نمی توانید به استخر بروید یا ورزش کنید.
- اگر برونشیت ناشی از حساسیت به گرده گل است، پیاده روی را در دوره گلدهی و گرده افشانی به حداقل برسانید.
- سیگار کشیدن را کنار بگذارید. توصیه می شود سیگار را نه تنها در دوره حاد، بلکه در شکل مزمن بیماری متوقف کنید.
- استنشاق بخار ممنوع است. شما نمی توانید در دمای بالای ۳۷.۵ درجه استنشاق انجام دهید. بهتر است این نکته را از قبل با پزشک خود در میان بگذارید.
در پایان:
برونشیت یک بیماری بسیار ناخوشایند است که در درجه اول به دلیل سرفه باعث ناراحتی فرد می شود. مهم است که شکل حاد آن به موقع درمان شود تا از مزمن شدن آن جلوگیری شود.