سارکوئیدوز به شرایطی گفته می شود، که باعث ایجاد توده هایی مانند گره روی پوست، چشم ها، بدن، ریه ها و غدد لنفاوی شده و علائمی مانند تنگی نفس، سرفه، درد چشم و زخم در استخوان ساق پا را دارا باشد. اگرچه بیماری سارکوئیدوز معمولاً خود به خود بهبود می یابد، اما در برخی موارد می تواند مزمن نیز شود.
بیماری سارکوئیدوز چگونه است؟
سارکوئیدوز یک بیماری التهابی است که با رشد خوشه های کوچک سلول های التهابی در سیستم ایمنی در هر نقطه از بدن، مانند چشم ها، پوست و قلب، به ویژه در ریه ها و غدد لنفاوی مشخص می شود. بسته به مکان و اندازه آن ها، گرانولوم ها (توموری از جوانه‌های گوشتی) می توانند علائم خفیف تا شدیدی را ایجاد کنند. سارکوئیدوز در مواردی که علائمی از خود نشان نمی دهد نیز رخ می دهد، می تواند به فیبروز تبدیل شود و باعث ایجاد اسکار دائمی ریه شود.
گرانولوم به عنوان التهاب ناشی از سیستم ایمنی تعریف می شود. این شامل یک گلبول سفید است که خود را از بقیه بدن شما جدا می کند تا سعی کند از آن در برابر چیزی که سیستم ایمنی فکر می کند مضر است محافظت کند. گرانولوم‌ها توسط بافت فیبری احاطه شده‌اند و باعث می‌شوند احساس سختی یا توده‌ای ایجاد کنند.
گرانولوم می تواند تقریباً در هر جایی از بدن رخ دهد، اما بیشتر در ریه ها یا غدد لنفاوی یافت می شود. همچنین ممکن است علائم واضحی از گرانولوم روی پوست، چشم ها یا ماهیچه ها وجود داشته باشد.
سارکوئیدوز ریوی چیست؟
سارکوئیدوز ریوی، ریه ها را درگیر می کند. علاوه بر این، سارکوئیدوز ریوی با مراحل تعریف می شود. برای یک فرد مبتلا به سارکوئیدوز ریه، ممکن است بین مراحل تغییر کند یا گرانولوم ها به طور کامل ناپدید شوند. تنها مرحله جدی مرحله چهارم است که باعث آسیب دائمی ریه ها می شود.
مراحل بیماری سارکوئیدوز کدامند؟
- مرحله ۰: سارکوئیدوز ممکن است در این مرحله قابل مشاهده نباشد. ریه ها و غدد لنفاوی در عکسبرداری با اشعه ایکس طبیعی به نظر می رسند.
- مرحله ۱: گرانولوم در غدد لنفاوی
- مرحله ۲: گرانولوم در غدد لنفاوی و ریه ها
- مرحله ۳: گرانولوم فقط در ریه ها
- مرحله ۴: در این مرحله، فیبروز ریوی یا اسکار دائمی ریه ها رخ می دهد.
۱. سارکوئیدوز چه علائمی را از خود نشان می دهد؟
علائم سارکوئیدوز بسته به محل تشکیل گرانولوم در بدن متفاوت است. اکثر افراد مبتلا به سارکوئیدوز علائم ریوی دارند، اما علائم سارکوئیدوز می‌تواند روی پوست، چشم‌ها، مفاصل و تقریباً در هر قسمت دیگری از بدن رخ دهد. علائم سارکوئیدوز به شرح زیر است:
- درد مفاصل (اغلب در زانو، مچ پا و آرنج)
- خستگی
- دردهای عضلانی
- ضعف در عضلات
- عرق شبانه
- تورم غدد لنفاوی
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
- سنگ کلیه
- بزرگ شدن و درد طحال و کبد
- بزرگ شدن غدد لنفاوی پشت سر
۲. علائم سارکوئیدوز در ریه ها:
ریه ها ارگانی هستند که بیشتر مورد حمله سارکوئیدوز قرار می گیرند. سارکوئیدوز ریوی تا ۹۰ درصد از بیماران سارکوئیدوز را تحت تاثیر قرار می دهد. بیماران ممکن است علائمی نداشته باشند یا ممکن است علائمی مانند:
- مشکلات تنفسی و تنگی نفس
- درد هنگام تنفس
- سرفه خشک
- خس خس سینه
- احساس سفتی یا ناراحتی در قفسه سینه
- خلط همراه با خون (به ندرت)
- درد در قفسه سینه
- سرفه خشک
سارکوئیدوز ریوی
۳. علائم سارکوئیدوز در چشم:
- تاری دید
- از دست دادن بینایی
- چشم درد
- چشم های قرمز یا متورم (یووئیت یا ورم ملتحمه)
- حساسیت به نور
۴. علائم سارکوئیدوز روی پوست:
- رشد روی پوست اطراف جای زخم یا خالکوبی
- لکه های پوستی روشن یا تیره
- زخم‌های برجسته و قرمز مایل به بنفش یا بثورات روی بینی یا گونه‌ها
- برجستگی های قرمز و حساس روی ساق پا
۵. علائم سارکوئیدوز در قلب:
- درد قفسه سینه
- ضربان قلب نامنظم
- نارسایی قلبی
- تنگی نفس
۶. علائم سارکوئیدوز در سیستم عصبی
- افزایش تشنگی
- افزایش مقدار ادرار
- ضعیف یا فلج شدن عضلات صورت
- سردرد
- تشنج
چه مواردی باعث سارکوئیدوز می شوند؟
اگرچه سارکوئیدوز ممکن است به دلیل عوامل ژنتیکی یا محیطی رخ دهد، اما علت دقیق آن مشخص نیست. سیستم ایمنی برخی افراد احتمالاً نسبت به محرک های خاصی مانند باکتری ها و ویروس ها بیش از حد واکنش نشان می دهند. این وضعیت همچنین می تواند باعث سارکوئیدوز شود. با این حال، دقیقاً مشخص نیست که ترکیبی از ژن ها و محرک ها باعث سارکوئیدوز می شود.
چگونه می توان سارکوئیدوز را تشخیص داد؟
تشخیص سارکوئیدوز معمولاً پس از معاینه فیزیکی، اشعه ایکس قفسه سینه و بیوپسی از گرانولومای مشکوک انجام می شود. از آنجایی که سارکوئیدوز می‌تواند شبیه شرایط دیگر باشد، متخصص ممکن است آزمایش‌های اضافی را برای رد سایر بیماری‌ها تجویز کند.
ریه آسیب دیده در اثر بیماری سارکوئیدوز
از چه آزمایشاتی برای تشخیص سارکوئیدوز استفاده می شود؟
تشخیص سارکوئیدوز از طریق آزمایش های تصویربرداری و بیوپسی انجام می شود. پزشک متخصص ممکن است بسته به علائم آزمایشات دیگری را تجویز کند. آزمایشات مورد نیاز برای تشخیص سارکوئیدوز به شرح زیر است:
- اشعه ایکس قفسه سینه
- اسکن PET-CT
- Emar -MR (تصویربرداری تشدید مغناطیسی)
- بیوپسی
- تست های عملکرد تنفسی
- الکتروکاردیوگرام (ECG)
راه های درمان سارکوئیدوز کدامند؟
هدف از درمان سارکوئیدوز مدیریت علائم و جلوگیری از آسیب اندام ها خواهد بود. از آنجایی که گرانولوم ها مناطق التهابی ناشی از سلول های ایمنی هستند، سارکوئیدوز با داروهایی که سیستم ایمنی را سرکوب می کنند درمان می شود. علاوه بر این، درمان بسته به مکانی که گرانولوم ها در بدن هستند متفاوت است.
چه داروهایی در درمان سارکوئیدوز استفاده می شوند؟
این ها داروهایی هستند که هدفشان کاهش التهاب با تأثیر بر سیستم نور و تغییر یا سرکوب آن است. برخی از داروهایی که معمولا در سارکوئیدوز استفاده می شوند عبارتند از:
- کورتیکواستروئیدها داروهایی هستند که التهاب را در بدن کاهش می دهند.
- سرکوب کننده های ایمنی به جلوگیری از ایجاد آسیب به اندام ها و التهاب به سیستم ایمنی کمک می کنند.
- داروهای ضد تومور فاکتور نکروز آلفا (ضد TNF-α) یک ماده شیمیایی خاص در سیستم ایمنی بدن را هدف قرار می دهند تا التهاب را کاهش دهند.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) به طور موقت علائم ناشی از التهاب را تسکین می دهند.
سوالات متداول در مورد بیماری سارکوئیدوز
برخی از سوالاتی که ممکن است برای شما پیش بیاید عبارتند از:
سارکوئیدوز درمان نشده چه عوارضی ایجاد می کند؟
یکی از آن ها فیبروز یا اسکار ریه است. فیبروز در دیواره های کیسه های هوایی در ریه ها ایجاد می شود و اکسیژن رسانی به خون را کاهش می دهد. این به نوبه خود منجر به تنگی نفس و مشکلات تنفسی می شود. سارکوئیدوز همچنین ممکن است منجر به بیماری فیبروکیستیک شود که در آن تغییرات فیبروتیک منجر به انسداد راه های هوایی در یک یا هر دو ریه می شود. بافت اسکار نیز ممکن است در ایجاد فشار خون ریوی نقش داشته باشد. با انسداد شریان های ریوی، آن ها را باریک می کنند و در نتیجه فشار خون افزایش می یابد. برونشکتازی نیز یکی از پیامدهای احتمالی سارکوئیدوز است. این شامل ضخیم شدن دیواره های برونش به دلیل وجود گره ها است. در نتیجه، حذف مخاط از طریق برونش ها دشوار است. انباشته می شود که به توسعه عفونت باکتریایی کمک می کند. این همچنین جریان هوا را از طریق ریه ها دشوار می کند.
رژیم غذایی در بیماران سارکوئیدوز چگونه است؟
در این فرآیند، داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل برای فرد از اهمیت بالایی برخوردار است. مصرف گوشت بدون چربی مانند مرغ و گاو، مصرف حبوبات و مصرف غذاهای حاوی ویتامین E ضروری است. علاوه بر این، مصرف میوه و سبزی بسیار مهم است.
خوراکی های مضر برای بیماران سارکوئیدوز کدامند؟
محدود کردن گوشت و پنیر چرب و پرهیز از قند و کربوهیدرات ممکن است به بهبود علائم سارکوئیدوز کمک کند. برای این شرایط لازم است از پزشک متخصص مشاوره دریافت شود.
سارکوئیدوز چه کسانی را تحت تاثیر قرار می دهد؟
سارکوئیدوز می تواند هر کسی را مبتلا کند. بیشتر موارد این بیماری در سنین ۲۵ تا ۴۰ سالگی رخ می دهد. هنگامی که سارکوئیدوز ارثی نباشد، اگر یکی از بستگان بیولوژیکی درجه یک به سارکوئیدوز مبتلا باشد، خطر ابتلا به این بیماری بیشتر است.
در اینستاگرام تندیس آنلاین ما را دنبال نمایید.