التهاب یا عفونت قلب (میوکاردیت) که اغلب توسط یک عفونت ویروسی مثل ویروس دستگاه تنفسی ایجاد می شود. فرآیندی التهابی است که بر سلول های عضله قلب، بافت بینابینی، عروق و گاهی اوقات پریکارد تأثیر می گذارد و ممکن است منجر به آسیب به عضله قلب و نارسایی قلبی شود. میوکاردیت در اکثر بیماران، بصورت خود به خود و بدون درمان بهبود می یابد. با این حال، استراحت، محدود کردن فعالیت بدنی و مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی نیز بسیار در درمان تاثیر گذار است.
التهاب یا عفونت قلب چیست؟
میوکاردیت یک بیماری با علت های مختلف است که عضله قلب را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری حتی ممکن است منجر به تخریب بخشی از عضله و در نتیجه اختلال در عملکرد آن شود. در برخی از بیماران، این بیماری ممکن است باعث نارسایی قلبی شود و در نتیجه بیمار نیازمند بستری در بیمارستان شود. روند بیماری و علائم آن بسیار متفاوت است و به علت و وضعیت سلامت عمومی بیمار بستگی دارد.
معمولا التهاب یا عفونت قلب هیچ علامتی و علائمی ندارد و بیمار حتی متوجه نمی شود که اختلالی در بدن او ایجاد شده است، حتی گاهی ممکن است فرد به خودی خود بهبود یابد. با این حال، اوضاع می تواند خطرناک نیز شود. زیرا حتی در این مواقع قلب ممکن است به طور قابل توجهی ضعیف شود. علت میوکاردیت را باید در عفونت های ویروسی جستجو کرد. بیمارانی که از آنفولانزا رنج می برند باید استراحت زیادی داشته باشند و از بهبود کامل برای جلوگیری از عوارضی مانند التهاب قلب اطمینان حاصل کنند.
انواع عفونت قلبی
بسته به میزان آسیب، بیماری های عفونی قلبی به شرح زیر طبقه بندی می شوند:
- اندوکاردیت، آسیب به پوشش داخلی قلب و همچنین دریچه های قلب.
- میوکاردیت، صدمه به لایه میانی و عضلانی قلب.
- پریکاردیت، آسیب به غشای سروزی خارجی قلب، یعنی کیسه پریکارد.
- پانکاردیت، لطمه به تمام لایه های قلب، یک وضعیت بسیار شدید و نادر است.
علل های عفونت قلب کدامند؟
علت التهاب یا عفونت قلب شامل موارد زیر است:
- عامل ویروسی مانند هپاتیت C، ویروس سرخجه، آنفولانزا، آبله مرغان
- علت باکتریایی شامل عفونت با استافیلوکوک ها، پنوموکوک ها
- انگلی، این بیماری ممکن است در اثر کرم گرد، کرم نواری، قرار گرفتن در معرض مواد سمی ایجاد شود.
- مصرف برخی داروها اعم از داروهای سل، ضد تشنج یا داروهای ضد التهاب، آنتی بیوتیک ها، سولفونامیدها، ضد التهاب های غیر استروئیدی نیز منجر به التهاب قلب می شوند.
- علاوه بر این، معتادان به کوکائین نیز در معرض خطر میوکاردیت هستند. زیرا کوکائین به قلب آسیب می رساند. برخی از سموم مانند آرسنیک نیز ممکن است در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند.
- مواد سمی برای قلب (سیتواستاتیک مورد استفاده به عنوان شیمی درمانی برای سرطان)
- فرآیندهای خود ایمنی در بیماری های سیستمی و غدد درون ریز مانند دیابت
- واکسیناسیون علیه برخی عفونت ها (به ویژه در برابر ویروس آبله)
مواردی که احتمال ابتلا به عفونت قلبی را افزایش می دهد
- مصرف الکل و مواد مخدر
- بیماری های آلرژیک
- عفونت های ویروسی حاد
- اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن
- مراکز عفونت باکتریایی در هر مکان
- پرکاری تیروئید
التهاب قلب چه علائمی دارد؟
علائم التهاب یا عفونت قلب متنوع و غیر اختصاصی است. اکثر بیماران مبتلا به التهاب حاد گزارش می دهند که قبل از بیماری، یک عفونت ویروسی داشته اند.
علائم میوکاردیت به علت بیماری، شدت درگیری میوکارد و بروز همزمان عفونت بستگی دارد.
میوکاردیت با نارسایی قلبی همراه با موارد زیر مشخص می شود:
- مشکل در انجام فعالیت بدنی
- پوست رنگ پریده و لب های کبود
- درد در قفسه سینه
- تنگی نفس در هنگام ورزش یا استراحت
- سرفه خشک
- احساس کمبود هوا
- ضربان قلب نامنظم یا سریع (تپش قلب به خصوص در حین تمرین بدنی)
- تورم مچ پا و ساق پا
- ضعف عمومی و خستگی
- افزایش تعریق
- بی حسی اندام ها
- گشادی قلب، یعنی بزرگ شدن حفره های قلب و در مواقع حاد اختلال در عملکرد انقباضی به وجود می آید.
- درد زیر تیغه شانه چپ (در موارد نادر، محدودیت حرکت بازو)
- خونریزی های پوست و ملتهب شدن پلک پایین.
- لکه های بنفش در کف دست، پا و دیگر اندام ها ظاهر شود.
- برآمدگی های کوچک در سطوح کف انگشتان و کف پا ظاهر می شود.
- سایر علائم مرتبط با عفونت سردرد، درد عضلانی و مفاصل، تب، گلودرد، و اسهال
بهتر است بدانید در میوکاردیت خفیف، علائم ممکن است رخ ندهد.
در صورت مشاهده علائم التهاب قلب چه باید کرد؟
اگر احساس درد قفسه سینه، تنگی نفس، ضربان قلب نامنظم یا سریع دارید، با پزشک خود تماس بگیرید. اگر درد قفسه سینه شما شدید است یا در هنگام استراحت تنگی نفس دارید، با آمبولانس خصوصی تماس بگیرید تا شما را به کلینیک انتقال دهند.
عوامل خطر برای عفونت های قلبی
معمولا ضایعات عفونی قلب در افرادی ایجاد می شود که مستعد بروز آنها هستند.
عوامل تشدید کننده التهاب یا عفونت قلب عبارتند از:
- نقایص قلبی مادرزادی یا اکتسابی
- وجود کاهش ایمنی به دلیل استرس شدید
- جراحی قلب (تعویض دریچه قلب)
- انجام اقدامات دندانپزشکی
- گلودردهای مکرر
- استفاده از داروهای تزریقی
- تظاهرات بالینی ضایعات عفونی قلبی
روش های تشخیص عفونت قلب
اگر فردی مشکوک به میوکاردیت باشد، برای بررسی بیشتر موارد زیر انجام می شود:
- نوار قلب (ECG)
- اکوکاردیوگرافی (سونوگرافی قلب)
- توموگرافی کامپیوتری (CT) قلب
- مانیتورینگ ۲۴ ساعته توسط هولتر ECG
- تست های آزمایشگاهی
چگونه می توان عفونت قلب را درمان کرد؟
درمان میوکاردیت به علت و شدت درگیری میوکارد و میزان التهاب بستگی دارد. در دوره اولیه میوکاردیت، استراحت در بستر توصیه می شود. فعالیت ورزشی باید ۶ ماه به تعویق بیفتد. و مصرف الکل نیز محدود شود. در ابتدای بیماری، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (مانند ایبوپروفن) نباید استفاده شود، زیرا ممکن است وضعیت میوکاردیت را شدت بخشد (به ویژه در ۲ هفته اول میوکاردیت ویروسی). در صورت افزایش دمای بدن در اثر عفونت می توان از پاراستامول استفاده کرد که خاصیت ضد درد و تب بر دارد.
درمان میوکاردیت خفیف فقط برای بهبود علائم عفونت که منجر به میوکاردیت شده است کافی است. آرامش و استراحت در این مرحله بسیار مهم است.
در بیماران مبتلا به عوارض التهاب یا عفونت قلب بستری شدن در بیمارستان جهت درمان ضروری است، به خصوص اگر ضربان قلب نامنظم، یا سریع و درد قفسه سینه وجود داشته باشد. برای انقباض ناکافی قلب می توان از داروهایی که بار روی قلب یا تورم را کاهش می دهد، استفاده کرد.
در درمان مهمترین چیز استراحت دادن به بیمار است. گاهی اوقات برای حفظ فشار خون لازم است داروهای وریدی تجویز شود. اگر این داروها موثر نباشند، پزشک برای حمایت از قلب، پمپ آئورت یا پمپی که مستقیماً از قلب پشتیبانی می کند را توصیه می کند. در موارد شدید، زمانی که عضله قلب به طور کامل از بین رفته باشد، پیوند قلب نیز ضروری پیدا می کند.
داروی ضد التهاب قلب کدامند؟
آن ها را می توان به دو دسته ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ناپروکسن و آسپرین، همچنین ضد التهاب استروئیدی اعم از پردنیزولون تقسیم نمود.
پیشگیری از عفونت قلب
- در هنگام بروز عفونت لازم است خیلی سریع و به موقع درمان شوند.
- تقویت ایمنی عمومی
- تغذیه صحیح
- حفظ وزن نرمال بدن
- انجام فعالیت بدنی متوسط و ترک عادت های بد.
- از ارتباط و تماس با افراد آلوده به ویروس‌های شبیه آنفولانزا دوری کنید.
- اگر بیمار هستید، مثلاً مبتلا به آنفولانزا هستید، از تماس با دیگران خودداری کنید.
- رعایت بهداشت فردی
پس از ابتلا به میوکاردیت، به بیماران توصیه می شود در سال اول بروز بیماری هر ۳ ماه یک بار به متخصص قلب مراجعه کنند و نوار قلب یا سونوگرافی قلب انجام دهند و در سه سال آینده هر ۶ ماه یک بار این کار انجام شود.
ایا التهاب قلب خطرناک است؟
بله، التهاب قلب میوکاردیت خطرناک است. ممکن است به صورت ناگهانی و بدون علائم وارد شود و در صورت عدم درمان، می‌تواند منجر به نارسایی شدید قلبی و حتی مرگ ناگهانی شود. معمولاً ناشی از عفونت‌های ویروسی است و در صورت عدم درمان، می‌تواند به آسیب به بخشی از عضله قلب، آریتمی‌های جدی، و ایست گردش خون منجر شود. سیر بیماری متفاوت است، اما بیشتر موارد بدون درمان ناپدید می‌شوند. در صورت ادامه بیماری، اختلالات قلبی ممکن است بدتر شوند و نارسایی قلبی رخ دهد.
آیا امکان بهبود کامل وجود دارد؟
در اکثر افراد، بیماری میوکاردیت یا التهاب یا عفونت قلب هیچ عارضه ای را ایجاد نمی کند. علائم معمولا پس از چند هفته ناپدید می شوند و بیمار به وضعیت قبلی خود باز می گردد. با این حال، برخی از انواع عفونت ها منجر به التهاب و عوارض شدید و مداوم می شوند. در نتیجه می تواند به عضله قلب آسیب برساند و عملکرد قلب را مختل کند، که نیاز به درمان طولانی مدت است.
جهت ویزیت متخصص با ما تماس بگیرید و یا اینستاگرام ما را دنبال نمایید.